ตลอดเวลากว่า 18 ปีที่ผมเป็นวิทยากรให้กับสมาคมส่งเสริมเทคโนโลยี (ไทย-ญี่ปุ่น) หรือแม้แต่ทุกวันนี้ก็ตาม ทุกครั้งที่ Excel รุ่นใหม่ออกวางตลาด หลักสูตรหนึ่งที่ผมจะไม่สอนตามกระแสความนิยมเพราะอาจสร้างความเสียหายให้กับผู้ใช้ Excel ก็คือ หลักสูตรแนะนำ Excel รุ่นใหม่นั่นเอง แม้ใน Excel รุ่นใหม่มีเครื่องไม้เครื่องมือที่ดีกว่า น่าใช้กว่าก็ตาม แต่สิ่งหนึ่งที่ติดโปรแกรมรุ่นใหม่มาให้เห็นทุกครั้งด้วยก็หนีไม่พ้นสิ่งที่เรียกว่า Bug
Bug คือ สิ่งที่ทำให้โปรแกรมทำงานต่างไปจากที่ควรจะเป็น ได้ในสิ่งที่ไม่ควรทำได้ หรือทำไม่ได้ในสิ่งที่ควรทำได้ หรือทำได้บ้างไม่ได้บ้าง เช่น เปิดแฟ้มช้ากว่าปกติ จัดเก็บแฟ้มแล้วแฟ้มเสีย หรือมีอาการหน้าจอค้างไม่ยอมทำงานต่อ หรือร้ายแรงถึงขั้นคำนวณผิดพลาด เป็นต้น
คนบางคนใช้วิธีทำตนเป็นพิธีกรเปิดโชว์รูมอวด Excel ว่าใช้ทำอะไรได้บ้าง พอผู้ชมได้เห็นในสิ่งไม่น่าเชื่อว่า Excel ทำได้ก็ตื่นตาตื่นใจกันใหญ่และมองพิธีกรว่าเป็นวิทยากรที่เก่งกาจ Excel ตามขึ้นมาทันที ถ้าปิดเวทีเพียงเท่านี้ก็เป็นได้แค่เซลล์แมนที่เสนอการขายเสร็จแล้ว แต่วิทยากรที่ดีควรอธิบายให้เห็นทั้งข้อเสียและข้อควรระวังด้วย ต้องอธิบายทางเลือกอื่นๆให้เปรียบเทียบกัน มิใช่ทำแบบขายของที่เปิดให้ดูข้อดีอย่างเดียว
นอกจากจะอวดแต่ว่า Excel ทำอะไรได้บ้างซึ่งใครๆก็อวดให้ดูได้ วิทยากรที่แน่จริงต้องสามารถนำแฟ้มงานของจริงที่เกิดจากฝีมือของตัวเองสร้างขึ้นมาอวดให้ดูกันได้ด้วย ไม่ใช่อวดให้ดูได้แค่ตัวอย่างง่ายๆที่ตนใช้สอนเท่านั้น
ประมาณทุกรอบปีครึ่งถึง 2 ปีที่บริษัทไมโครซอฟท์จะออกโปรแกรม Office รุ่นใหม่มาให้พวกเราใช้กัน พอออกวางตลาด ผู้ใช้ Excel ที่ชอบใช้ของใหม่ก็จะกลายเป็นหนูให้ทดลองยา พอพบว่าโปรแกรมมีอาการผิดปกติและรายงานขึ้นไป ไมโครซอฟท์ก็จะสร้างโปรแกรมแก้ Bug ส่งมา update โปรแกรมที่ติดตั้งไว้ในเครื่องให้ทีละเล็กทีละน้อย ซึ่งบริษัทใดปิดระบบอินเตอร์เน็ตไม่ยอมให้เครื่องคอมพิวเตอร์ที่ใช้ทำงานอยู่สื่อสารกับไมโครซอฟท์ก็เท่ากับยังคงใช้โปรแกรมที่มี Bug ไปเรื่อยๆโดยปริยาย
ผมจะรอสักปีหรือสองปีจึงจะนำโปรแกรมรุ่นใหม่มาใช้ในการอบรม อย่างตอนนี้ผมแนะนำให้ใช้ Excel 2010 ไปก่อนเพราะเสถียรที่สุด แต่จะติดตั้ง Excel 2016 ไว้ในเครื่องที่ไม่ได้ใช้ทำงานเพื่อทดลองใช้ก็ไม่ว่ากัน
ดังนั้นหากรอได้ ผู้ใช้ Excel ควรรออย่างน้อยสักปีหนึ่ง ให้มีการแก้ไข Bug จนหมดก่อนแล้วจึงติดตั้งโปรแกรม Excel รุ่นใหม่ แต่บริษัทไมโครซอฟท์ก็ใช้วิธีเลิกขายโปรแกรมรุ่นเก่าเพื่อผลักดันให้รีบใช้ของใหม่ ซึ่งอย่างไรก็ตามก็ยังมีโปรแกรมรุ่นเก่าที่ยังขายไม่หมดให้หาซื้อได้ตามร้านคอมพิวเตอร์ทั่วไป แถมลดราคาได้ถูกกว่าโปรแกรมรุ่นใหม่เสียด้วย
