คุณเคยติดตามอ่านบทความและดูวิดีโอที่ผมทำไว้บ้างแล้วใช่ไหมครับ เคยคิดสงสัยบ้างไหมว่า อาจารย์ทำแบบนี้ไม่ห่วงหรือยังไงว่า สิ่งที่ให้ไปนั้นจะกลายเป็นดาบสองคมที่ทำให้อาจารย์สอน Excel รวมทั้งตัวผมด้วยกลายเป็นคนตกงาน เพราะไม่มีความจำเป็นต้องจ่ายเงินมาเรียนอีกต่อไป บริษัทบางแห่งถึงกับเลิกนโยบายส่งพนักงานไปเข้าอบรม Excel เพราะเห็นว่าแค่ขยันดูวิดีโอก็พอ
ผมเองก็เห็นด้วยเป็นอย่างยิ่งในนโยบายเลิกส่งพนักงานไปเข้าอบรม พนักงานที่คิดเป็นเขาต้องขวนขวายหาทางเรียนรู้ช่วยตัวเองพยายามหาวิดีโอหรืออ่านจากเว็บเอง ส่วนคนที่เช้าชามเย็นชาม ไม่มีความคิดหาทางปรับปรุงวิธีทำงานของตัวเองให้เร็วขึ้น ถึงจะส่งไปเข้าอบรมก็ยังกลับมาทำงานแบบเดิมอยู่ดี
แทนที่จะแบ่งการเรียนรู้ Excel เป็นขั้นต้น ขั้นกลาง ขั้นสูง ควรแบ่งเป็นศาสตร์กับศิลป์การใช้ Excel จะเหมาะกว่า
ทุกวันนี้มีวิดีโอสอนวิธีใช้ Excel ซึ่งผมเรียกว่าเป็นศาสตร์ของการใช้เต็มไปหมด เช่น สอนวิธีใช้สูตร VLookup วิธีใช้คำสั่ง Pivot Table วิธีใช้อย่างนั้นอย่างนี้ ศาสตร์คือวิธีใช้ ซึ่งวิธีใช้คำสั่งบนเมนูหรือสูตรล้วนเป็นเรื่องตายตัว มีขั้นตอนการสร้างที่แน่นอน จะดูวิดีโอของใครก็ได้ ควรฝึกทดลองใช้ให้คล่อง พอติดปัญหาให้ถามในฟอรัม Excel Expert Forum หรือจะถามใน facebook กลุ่มคนรัก Excel ก็ได้ ฟรีทั้งหมด ไม่ต้องเสียเงิน
ถัดจากศาสตร์ของการใช้ Excel ก็คือวิธีประยุกต์ใช้ Excel หรืออีกนัยหนึ่งคือ ศิลปะของการใช้ Excel ซึ่งแม้ว่าคนที่ทำงานแบบเดียวกันก็ยังมีวิธีการแก้ไขปัญหาของตัวเองแตกต่างกัน จึงแทบเป็นไปไม่ได้เลยที่จะมีวิดีโอหรือบทความใดที่ช่วยให้คำตอบตรงกับปัญหา
ศิลปะการใช้ Excel เป็นสิ่งที่คุณควรมุ่งหวังจากการเข้าอบรม และต้องเลือกเข้าอบรมกับอาจารย์ที่มีประสบการณ์จากการทำงานเท่านั้นจึงจะช่วยหาทางแก้ไขที่เหมาะสม หลายเรื่องทีเดียวที่ไม่ได้มีต้นตอของปัญหามาจาก Excel เท่านั้น อาจมีที่มาจากขั้นตอนการทำงาน ขอบเขตหน้าที่งาน ระบบเอกสาร กำหนดการทำงาน จำนวนคน และพื้นความรู้ของผู้ใช้ Excel
